Artikel uit Trouw 10 mei 2011
Kijken naar kunst kan een een mens even gelukkig maken als een geliefde in de ogen staren, zo blijkt uit een Brits onderzoek. Misschien is dat ook in Nederland een goed argument tegen bezuinigingen op cultuur.
Proefpersonen ondergingen hersenscans terwijl ze dertig schilderijen van wereldberoemde kunstenaars te zien kregen. Wanneer ze keken naar schilderijen die ze zelf het mooist vonden, verhoogde de bloedstroom met tot wel 10 procent, evenveel als wanneer iemand naar zijn geliefde kijkt. Op schilderijen van John Constables, Ingres, Guido Reni en reageerden de proefpersonen het heftigst. Op Hieronymus Bosch, Honoré Daumier en Quinten Massijs de Jongere reageerden ze minder.
Professor Semir Zeki van de Universiteit van Londen zegt tegen de Britse krant The Telegraph: ‘We wilden zien wat er gebeurt in de hersenen wanneer je naar een mooi schilderij kijkt. Wat bleek was dat, wanneer je naar kunst kijkt, of dat nu een landschap is, een stilleven, abstracte kunst, of een portret, er veel activiteit te zien is in het deel van de hersenen dat gerelateerd is aan genot.’ De mate van bloedstroom werd meer naarmate de proefpersoon aangaf het schilderij mooi te vinden. ‘Net zoals wanneer je kijkt naar iemand van wie je houdt.’
Momenteel wordt het onderzoek nog geëvalueerd. De resultaten zijn verrassend. ‘We hebben wetenschappelijk bewezen wat we eigenlijk allang wisten’, aldus Zeki. ‘Maar dat kunst zo’n sterk effect op ons heeft, hadden we niet verwacht.’
Het onderzoek wordt gezien als bewijs dat het nodig is om kunst beschikbaar te stellen voor een breed publiek. Net zoals in Nederland, bestaat ook in het Verenigd Koninkrijk de angst dat door bezuinigingen cultuur minder breed toegankelijk wordt.