In Nederland kon ik geen glasafdeling in deeltijd vinden en was genoodzaakt om naar België uit te wijken. De deeltijdopleiding kon ik combineren met mijn gezinsleven. Ik ben alleenstaand en heb twee kinderen. Ondertussen was ik bezig met werk te maken. Tekenen en schilderen ging op een laag pitje. Ik ontdekte zeefdruk, glas en ging daar volop mee aan de slag. Snel heb ik ontdekt dat zeefdrukken iets extra is. Ik hoefde niet altijd met verf te werken, maar het kan ook met glaspoeders (soort meel, alleen van glas) Die kon ik in de oven aan elkaar smelten! Zo zijn mijn zakdoekjes (Herinneringen) ontstaan (2014). Bij het maken van dit werk kwamen alle herinneringen van mijn kindertijd in Oekraïne, Als klein meisje heb ik uren geborduurd bij mijn oma. Er werd bij ons thuis veel met handen gewerkt, dat was een soort meditatie voor me, mijn wereld die alleen voor mij was.

Nu denk ik dat het materiaal, waarmee ik aan de slag ging, er niet toe deed. Later ontdekte ik dat ik met tekenen of aan de brander werken of stuk porselein in handen hebben hetzelfde gevoel kreeg, afsluiten, mijn eigen universum creëren waar alleen ik en mijn werk bestaat. Dat is denk ik, wat bij mij hoort.

Ik studeerde af aan de Glasafdeling, naam deel aan talloze tentoonstellingen en manifestaties met glas als hoofd-materiaal. Snel werd ik een glaskunstenaar genoemd. Dat vind ik jammer. Ik zocht mijn publiek door middel me op te geven voor alle glas expositie en wedstrijden in binnen- en buitenland. Om door de selectie te komen moest veel glas in je werk zitten, liefst alles glas! Anders werd je werk afgekeurd en niet doorgelaten. Ik werd daarin benauwd en ik wilde absoluut geen “glaskunstenaar” zijn! Ook de beelden die ik mijn hoofd had kwamen niet overheen wat dit materiaal deed. Ik vond glas fascinerend als het warm was en gloeide. Ik vond proces en warmte fascinerend. Ik dacht dat ik die periode iets met film of foto kon? Dit wil ik ook onderzoeken!

Ik pakte tekenen weer op. Mijn handen willen niet wat ik mijn hoofd zat en ik wist dat ik heel veel en elk dag moest oefenen. Mijn liefde voor planten was er altijd en ik kwam op een idee om kiemen te gaan tekenen. In kleine bakjes zaaide ik echt van alles, en probeerde die te ontkiemen. Dat vond ik echt heel boeiend hoe spruiten veranderen elk dag of nog sneller en ik volgde die met een potlood. Snel pakte ik aquarel verf erbij om de kleuren weer te geven.

Kiemen werden voor mij kleine wezens, die echt leefden (toen wist ik nog niet dat ze ook gingen slapen. Boek van Stefano Manco en Alessandra Viola “ Briljant groen” – de intelligentie van planten) De kiemen-wereld was mijn gemeenschap waar ik leefde. Dat was voor mij een manier om me af te afsluiten van de buitenwereld. Glas als materiaal het ik snel tijdje aan de kant gezet. Als ik aan het werk was bestond niks meer, ik kreeg hetzelfde gevoel binnen toen ik kind aan het borduren was. Dat

gevoel herkende ik en wilde dat vasthouden. Door een tekening te maken, later wist ik dat een botanische tekening werd, kwam ik in een nieuwe fase in mijn werk.
Een regel van botanisch tekenen 1:1 tekenen schoof ik snel aan de kant. De kiemen waren zo klein dat ik op dat formaat niet kon bereiken wat ik wilde – een plant bestuderen. Ik ging snel groot en groter! Dat was precies wat ik nodig had om te weten hoe dat wezentje in elkaar zat. Ze namen houding van een menselijk lichaam en kwamen tot leven. Omdat ik het spanningsveld tussen werkelijk formaat en origineel wilde behouden wilde ik een manier vinden om die kleine kiemen uit te beelden. Werk aan de brander was voor mij snel de oplossing.

Als ik werk maak is materiaal en vorm die daaruit komt een woord, een zin of verhaal. Er komt uit wat in me zit en waar ik mee bezig ben. Om die redenen vind ik lastig om dingen in het Nederlands te benoemen en te omschrijven. Ik word dit project praktisch bijgestaan door Thimo te Duits (curator, kunsthistoricus en schrijver) Ik kan me uiten via mijn beeld en mijn werk. Mijn beelden of tekeningen zijn mijn communicatiemiddel. De taal van woorden is zo anders dan die van potloodlijn of een vorm in de ruimte.
Het werk of een tekening ontstaat door het maken, door een fysieke handeling. Dat gebeurt onbewust en pas bij een later stadium, de selectie, komt het bewust nemen van beslissingen aan te passen. Ik ga aan het werk niet van uit kant en klare ideeën of een verbaal geformuleerd concept. Het is niet zo dat ik geen interesse heb wat in de wereld gaande is. Natuurlijk raakt her me enorm wat op moment in mijn geboorteland gaande is of veranderende klimaat. Dat lijkt me onmogelijk om hierbuiten te staan!
Die aspecten neem ik zeker mee in mijn werk, maar die verbeeld ik in een beweging/lijn/kleur of vorm als een metamorfose die op eerste gezicht niet zichtbaar is. Dat kan een bewuste of onbewuste keuze zijn afhankelijk van het moment.
Een pootlood, een stuk textiel, een klont porselein of glas, zijn materialen die me helpen om iets dat in me zit, waar ik zelf nog niet van bewust ben, zichtbaar te maken. Met behulp van zulke materialen, ga ik aan het werk en creëer ik vormen, tekeningen en objecten. In mijn werk ben ik op zoek naar harmonieën tussen lijnen, kleuren, plaatsing en proportie….
Ritme, herhaling en ordening in materiaal, onderwerp, handeling of object zijn kwaliteiten die zichtbaar moeten zijn in mijn werk. De samenvloeiing van inhoud en materiaal wil ik tot een harmonie brengen. Tijdens het project wil ik een samenhang zoeken en vinden tussen mijn werk op papier en glas.

2009-2010 AHK Beroepskunstenaar in de klas BIK (NL)

2002-2003 Didactische Bijscholing voor Beeldend Kunstenaar, Hogeschool van Amsterdam

1992-1997 Monumentaal schilderen, Kunstacademie L’viv, Oekraïne (UA)

STIPENDIUM

2013 Stipendium 10-10-’10 Epe, (NL)

CURSUSSEN

2022-2023
2008 Cursus zeefdrukken (bij Christiaan Heydenrijk)

Cursus fusen bij Keramikos (bij JanHein Stiphout)
2007 Workshop bij van Tetterode, Amsterdam.(heet en koud glas) 2004 Cursus brandschilderen bij Jaroglas, Tilburg.
2002 Diploma NT2 gehaald

SOLOTENTOONSTELLINGN

2013 Gemeentehuis, Opmeer (NL) Galerie Loes Reek, Alkmaar (NL)

2012 Gemeentehuis, Opmeer (NL)
2011 Gemini Ziekenhuis, den Helder (NL)

GROEPSTENTOONSTELLINGEN

2024 Museum voor Schone Kunsten, Charleroi (B) 2023 Kunstm L)

Sur le

Drawing Inventions Academy

2011

2009

2004

Het Vrijbroek, Mechelen (BE) Galerie ArtiBrak, Voorburg (NL) Het Vrijbroek, Mechelen (BE) De Boterhal, Hoorn (NL)

Het Park Schouwburg Hoorn( NL)

Westfriesgasthuis Hoorn (NL) Galeriex, Hoorn (NL) Boterhal, Hoorn (NL)

Purmaryn, Purmerend (NL)

(CKV) De Blauwe Schuit, Hoorn (NL)

Purmaryn, Purmerend (NL)

2008 Stadhuis, Purmerend (NL)

Boterhal, Hoorn (NL)

2006 expositie zorgcomplex Wognum (NL)

2005 Stadhuis, Purmerend (NL)

, Düsseldorf (D)

Glasmuseum Ernsting Stiftung, Coesfeld (D)

2019-heden

2003-2021 2003-2010

2002-2003 2001-heden

COLLECTIES

Glasmuseum, Charleroi (BE) Glasmuseum Hentrich

Mingshangde Glass Museum, Hejian City (CN)

WERKERVARING

Cursus docent Tekenen Rijksmuseum, Amsterdam (NL)
Docent glastechnieken CKV Wherelant, Purmerend (NL)
Docent tekenen, Schilderen en glas-in-lood CKV ‘De Blauwe Schuit’, Hoorn (NL)
Stage Van Gogh Museum, Amsterdam (NL)
Werkzaam in eigen glas atelier, Hoorn (NL)